Khám phá vẻ đẹp của các lễ hội xưa

Những cánh chim trời báo hiệu mùa xuân về trên mọi miền tổ quốc để ta thấy trong hương thanh khiết của đất trời, cây cối đâm chồi nảy lộc, trăm hoa khoe sắc mĩ miều. Rồi người người lại tất bật gói ghém lại những bộn bề của năm cũ, lòng hân hoan chờ đợi một mùa mới đang về, chờ một cái Tết đoàn viên, nhà nhà sum họp. Và trong thời khắc xuân sang ấy, người ta lại nô nức rủ nhau cùng hòa vào bầu không khí rộn ràng của các lễ hội cổ truyền, để lòng gợi nhớ về cội nguồn xa xưa và tự hào hơn khi những vẻ đẹp văn hóa tự nghìn xưa vẫn được gìn giữ tới mãi tận sau này.

Những lễ hội lớn mùa xuân không chỉ đại diện cho phong tục tín ngưỡng của một dân tộc, mà đó còn là cách mà thế hệ con cháu hôm nay thể hiện lòng thành kính, sự biết ơn đối với các bậc tiền nhân đi trước. Đó cũng là nơi mà mỗi con người gửi gắm những niềm tin về một cuộc sống hạnh phúc, ấm no.

1. LỄ HỘI CHÙA HƯƠNG – HÀNH TRÌNH VỀ VỚI MIỀN ĐẤT PHẬT

Cứ vào mồng 6 tháng Giêng âm lịch hằng năm, chùa Hương lại bắt đầu khai hội và kéo dài cho tới hết tháng 3. Để rồi, trong những ngày đầu năm rộn rã, người ta lại chứng kiến cảnh hàng triệu Phật tử từ khắp nơi nô nức kéo nhau về trẩy hội chùa, mong được dâng lên Quan Thế Âm Bồ Tát một nén tâm hương, và nguyện cầu cho những điều may mắn trong năm mới.

Lễ hội Chùa Hương diễn ra trên địa bàn xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, và được xem là một trong những lễ hội gây tiếng vang lớn nhất tại miền Bắc, nơi thể hiện đủ đầy nhất những đặc trưng của hệ thống tín ngưỡng Việt Nam nhưng vẫn khiến du khách tour chùa Hương cảm nhận được những khía cạnh khác của tình yêu thiên nhiên, tình yêu nam nữ và cả tình cảm cộng đồng.



Vậy nên, lên chùa Hương vào dịp đầu xuân, chẳng còn ai ngạc nhiên khi bắt gặp khung cảnh từng đoàn người lên xuống, lẩn khuất giữa những rừng hoa mơ đang nở trắng trời, khiến ta có cảm tưởng như đó là những nét chắp bút đầy ngẫu hứng của mẹ thiên nhiên trên nền của những dải mây trắng.

Vang vọng trong khắp không gian là tiếng nói cười rộn rã, là những lời chúc năm mới an lành. Chẳng kể lạ quen, cứ gặp nhau trên con đường đi trẩy hội, người ta lại vui vẻ chào nhau “Nam mô a di đà” đầy tình cảm.

Và rồi trên dòng sông Yên êm đềm, những chiếc thuyền độc mộc chở theo những người lữ khách lại yên ả trôi dòng, đưa con người vãng cảnh chùa nhưng lại khiến người ta nghĩ mình đang lạc chốn non tiên cõi Phật, quay ngược thời gian, trở về với nguồn cội xa xưa, thấy lòng chợt an yên quá đỗi, mọi muộn phiền như thoảng theo gió mây, chỉ còn lại những tin yêu, những hy vọng ngập tâm hồn.

2. LỄ HỘI YÊN TỬ - LINH THIÊNG MỘT CÕI ĐI VỀ

“Sườn non Yên Tử cheo leo
Xanh xanh núi thẳm mây đèo giăng giăng
Lần viếng tổ tâm thành dấn bước
Nấc thạch thang mẹ trước con sau
Quanh co vách ngược dốc sâu
Mây ngưng gió cuốn chim ca bướm vờn”

Đã từ rất lâu, Yên Tử đã được xem là trung tâm Phật giáo của đất nước, nơi khởi nguồn của thiền phái Trúc Lâm. Và cho tới hôm nay, cứ mỗi độ xuân về, Phật tử khắp nơi lại tìm về Yên Tử, để hưởng chút phúc phận từ tấm lòng thành từ bi của các đấng thần linh và để lòng thoát khỏi chốn trần tục, đi về một cõi linh thiêng trong truyền thuyết.



Lễ hội Yên Tử được tổ chức từ ngày mồng tháng Giêng âm lịch và kéo dài cho đến hết tháng 3. Bắt đầu lễ hội là phần nghi thức long trọng diễn ra dưới chân núi Yên Tử và sau đó là khung cảnh hàng ngàn Phật tử hành hương trẩy hội lên đỉnh núi cao cao.

Hành trình lên Yên Tử là cuộc hành hương đầy ý nghĩa đầu năm để con người kiểm chứng lòng thành, để thử thách đức tin và sau xa hơn nữa là tìm về cõi Phật linh thiêng để hòa mình trọn vẹn trong bầu không gian huyền bí của một vùng đất thiêng được truyền tụng từ bao đời.

Nhưng hành trình lên Yên Tử cũng khiến bao kẻ lữ khách phải say mê bởi thiên nhiên hùng vỹ nhưng cũng đầy chất thơ tình. Đâu đó là những con đường uốn lượn men theo triền núi, lẩn khuất dưới những tán cây cổ thụ già rồi xuyên qua những vạt rừng thông đang vi vu ca hát trong tiếng gió xuân.

Và rồi, khi lên đến đỉnh Yên Tử linh thiêng, người ta cứ ngỡ mình đang lạc bước trong một thế giới thần tiên, nơi mà các bậc tiền nhân xưa luận đàm kinh kệ. Lòng chợt lâng lâng trong những xúc cảm không lời, thấy bình yên trong sâu tận đáy tim, và chợt thấy tự hào hơn về những giá trị nhân văn được gìn giữ trong một lễ hội truyền thống của mùa xuân.

3. HỘI LIM – ĐẾN HẸN LẠI VỀ

“Mùa xuân nay lại về tìm,
Bắc Ninh quan họ hội Lim quê nhà.
Tiên Du làn điệu dân ca,
Tháng giêng mở hội mười ba chính ngày.”

Một lễ hội lớn được tổ chức vào ngày 13 tháng Giêng hằng năm tại Tiên Du, Bắc Ninh, nơi mà ta tìm lại những nét đặc trưng nhất của vùng Kinh Bắc khi xưa. Để khi tiếng chuông mùa xuân gõ nhịp, khi cả nước nô nức trong không khí của mùa xuân, người ta lại hẹn nhau về Hội Lim để cảm nhận cái tình đời tình người, dân dã, đời thường nhưng cũng đầy chất thơ.

Về với Hội Lim không chỉ để chiêm ngưỡng các nghi thức truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền như rước, tế lễ các thành hoàng làng, các vị thần liệt nữ và hòa mình vào những trò chơi dân gian đặc sắc như đấu võ, đấu vật, đấu cờ, đu tiên mà hơn hết về với Hội Lim, người ta mong chờ được thưởng thức những màn hát giao duyên mang đậm cái ân tình đất Bắc.

Dường như ở bất cứ nơi đâu, từ đồi Lim với mây ngàn gió thoảng tới những con đường làng yên ả, từ sân đình, cửa chùa cho tới những bến sông quen, ta đều có thể bắt gặp hình ảnh những liền anh liền chị trong chiếc áo truyền thống, đang nô nức đi trẩy hội xuân, lòng chợt lâng lâng theo sắc áo rực màu, xuyến xao khi ngắm nhìn những khuôn mặt đang ngập tràn trong hạnh phúc.

Về với Hội Lim, đắm mình trong câu ca quan họ ân tình, để nhận đủ đầy hơn về tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc sống, tình cảm lứa đôi và để tự hào hơn về những truyền thống văn hóa ngàn đời dân tộc, mãi trường tồn dù bao thăng trầm của cuộc đời.