Những sản phẩm văn hóa phi vật thể và vật thể mà Triều Nguyễn để lại đã được công nhận, bảo tồn cũng như phát huy giá trị thì văn hóa cung đình Huế còn có cả một dòng mỹ phẩm dưỡng da truyền thống chiết xuất thiên nhiên với những tuyệt chiêu về cách chọn lựa nguyên vật liệu, cách chế biến và sử dụng cho việc trang điểm đó chính là phấn nụ huế gia truyền.
Phấn nụ huế trong cung cấm:
Theo ông Phan Thuận An, người đã và đang có nhiều công trình nghiên cứuị về triều Nguyễn, thì phấn nụ huế gia truyền chính là một nét độc đáo của nét văn hóa đất thần kinh. Nhu cầu làm đẹp của các bậc mẫu nghi và cả cung phi mỹ nữ trong chốn cung cấm luôn được coi trọng. Phấn nụ ra đời từ đó và đã trải qua hàng trăm năm mỹ phẩm dưỡng da truyền thống chiết xuất thiên nhiên của cung đình Huế vẫn là bí mật. Bà Từ Cung, mẹ của vua Bảo Đại luôni dùng phấn nụ, sống thọ trên 100 tuổi mà làn da bà vẫn không một vết đồi mồi nào. Ông Phan Thuận An kể: “ Phấn nụ và cả những người được giao trách nhiệm làm nên loại mỹ phẩm này đều làm theo cách truyền thống của Huế, họ là những người có trách nhiệm giữ bí quyết độc đáo của nghề phấn nụ.
Nhà nghiên cứu Phan Thuận An nói về phấn nụ.
Phấn nụ huế bước ra đời thường:
Từ khi triều Nguyễn không còn, người thị nữ trong cung được giao nhiệm vụ chế biến và làm ra phấn nụ chốn cung đình đã mang những phương pháp bí truyền này ra chốn dân gian để làm kế mưu sinh. Sau đó bà truyền nghề cho con gái là bà Trần Thị Thiểu. Nhưng phải đến đời thứ ba thì phấn nụ gia truyền xứ Huế mới bắt đầu có thương hiệu: phấn nụ gia truyền bà Tùng huế. Đến Bây giờ phấn nụ Bà Tùng đã khẳng định được thương hiệu trong nước và cả ở nước ngoài…
Bà Trần Thị Ái Thu, em út của Bà Tùng là chủ cơ sở phấn nụ gia truyền bà Tùng huế có địa chỉ tại 34- Tô Hiến Thành- TP Huế cho biết thêm: Nguyên vật liệu để làm ra phấn nụ là cao lanh (còn gọi là bạch đôn tử) mà phải là loại thượng thặng cùng với hơn 20 vị thuốc Bắc. Nghề làm phấn nụ đòi hỏi phải có sự công phu, tỉ mỉ. Các vị thuốc Bắc thì phải đúng độ tuổi mới làm được phấn nụ cùng với nước mưa hứng lâu ngày. Viên phấn nụ được làm ra rất nhọc nhằn, kéo dài cả hơn tháng mới ra thành phẩm. Đặc biệt chỉ có thời tiết của Huế mới sản xuất được tốt những viên phấn nụ chất lượng và Nghề làm phấn nụ này chỉ truyền lại cho con gái để giữ nghề cho gia đình. Bà Ái Thu cho biết: “ Sản phẩm của cơ sở phấn nụ gia truyền bà Tùng huế chủ yếu tiêu thụ ở xứ Huế, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh và hiện nay rất được thị trường ưa thích , có khi làm không kịp hàng để bán…”
Hiên nay với trùng điệp các loại mỹ phẩm sản xuất theo công nghệ hiện đại thì hành trình của Mỹ phẩm dưỡng da truyền thống chiết xuất thiên nhiên lại rất âm thầm, lặng lẽ nhưng vẫn bền bỉ với thời gian theo cách thể hiện truyền thống, đơn giản: viên phấn trần mang dáng vóc của một nụ hoa. Sức sống của viên phấn nụ nhờ vào chính công hiệu bảo vệ và làm đẹp làn da cho mọi người được lưu giữ, lan truyền nó như một dấu son của lịch sử Việt Nam về nét đẹp cung đình pha lẫn với niềm tự hào dân tộc của người phụ nữ vùng đất Cố đô…
Bài : Phi Tân - phóng sự TRT.